Personeelsveiligheid tijdens de Coronacrisis – Het nieuwe normaal, PBM en meer…
Hoewel de meeste van ons zich zorgen maken over de crisis, het virus en de economische gevolgen is het misschien ook goed om meer tijd te besteden aan het optimaliseren van de veiligheid en gezondheid op de werkvloer.
We kunnen wel stellen dat het van belang is om werknemers niet alleen voor het virus te beschermen, want werken in het “nieuwe normaal” brengt ook andere risico’s met zich mee. Vaak zijn dit nieuwe risico’s, te wijten aan een nieuwe werksituatie dankzij de maatregelen, maar ook al bekende risico’s zijn nog steeds aanwezig of juist vergroot door de pandemie.
Een veilige en gezonde werkplek gaat veel verder dan voldoende ontsmettingsmiddelen, scheidingswanden en voldoende afstand tussen werkplekken. Deze veiligheidsmiddelen schieten tekort bij het beschermen van personeel tegen fysieke gevaren zoals plots onwel worden, maar ook tegen sociale gevaren zoals agressie.
Want hoewel het gevoel van saamhorigheid in deze tijden vaak overheerst, is dit helaas niet altijd het geval. De grote gevolgen van een virusuitbraak zijn onvermijdelijk en dit kan tot frustratie leiden bij onze medemens. Soms zijn dit mensen die de ernst van de situatie niet inzien en de maatregelen ontzettend overdreven vinden. Soms zijn dit degene die zorg nodig hebben en door de pandemie en de overbelasting van de zorg deze in mindere maten ontvangen. Soms zijn dit degene die hun baan dreigen te verliezen door de economische gevolgen. Agressie schuilt hierbij vaak in een klein hoekje.
Wie staat er in de frontlinie van jouw organisatie?
Werknemers in de frontlinie, we horen deze term maar al te vaak gedurende deze laatste twee jaar in een tijd die we bestempelen als "het nieuwe normaal".
Vaak gaat het in deze gevallen om de zorgmedewerkers. Zij werken dag in dag uit om zorg te verlenen in een tijd waar de druk op de zorg hoger dan ooit is. Ze hebben gestreden, veel uren gemaakt en nu het virus nog steeds niet onder controle is verwachten we dat ze iedere dag opnieuw de strijd opnieuw aangaan - en dat soms zonder de juiste beschermingsmiddelen. Iedere dag lopen ze het risico om zelf ziek te worden, maar dat houd ze niet tegen. We mogen met recht spreken van het feit dat zij echt aan de frontlinie van deze pandemie vechten.
Als je er zo over nadenkt, gebeurt dit in meer sectoren dan alleen de gezondheidszorg en zien we dit ook buiten de coronacrisis. Eigenlijk zijn er in iedere sector wel medewerkers die dagelijks geconfronteerd worden met grote risico’s en hier wellicht niet goed tegen beschermd zijn.
Deze groep medewerkers staat dus eigenlijk altijd aan de frontlinie. Aan de frontlinie van hun organisatie. Een van de risico’s waar deze frontlinies steeds vaker mee geconfronteerd worden is agressie en geweld van derden. Vooral gedurende de pandemie zien we agressie tegen werknemers toenemen. Het is een zorgelijk feit, maar ook een korter lontje lijkt onderdeel te zijn van "het nieuwe normaal".
Waarom? We zien dat het geduld bij mensen opraakt. We hebben geen zin meer om helemaal achteraan in de kassarij aan te sluiten die eindeloos lijkt door de 1,5 meter afstand. We willen niet meer horen dat we familie in verzorgingstehuizen nog niet mogen bezoeken. We willen geen discussies met dierbaren over vaccinaties of QR-codes. We vinden het niet leuk om vroeg uit de Horeca weggestuurd te worden. We vinden het moeilijk dat scholen wéér eerder sluiten. We willen niet meer dubbel zo lang over onze boodschappen doen omdat we constant moeten wachten in de supermarkt.
Het normale leven wordt langzaam weer opgepakt en mensen hebben simpelweg geen tijd en zin meer om zich aan alle regels te houden.
Maar, regels zijn regels en daar dienen we ons allemaal aan te houden. Voor onszelf en voor elkaar, aangezien deze regels er alleen maar zijn voor onze bestwil om ons te beschermen tegen een crisis in alle vormen van het woord. Maar wie gaat deze mensen aanspreken wanneer ze de regels overtreden of niet mee willen werken? Wie moet er gaan dealen met gevolgen zoals agressie en geweld? Juist, de frontlinie van jouw organisatie. De medewerker in de bouwmarkt, de apothekersassistente, de supermarktmedewerker of de horecamedewerker. Laat dat nou juist de medewerkers zijn die heel vaak niet op de juiste manier beschermd worden, die er ondanks dat iedere dag weer staan.
Creëert de Coronacrisis meer alleenwerkers?
De afgelopen maanden heeft Nederland er opnieuw miljoenen alleenwerkers bijgekregen. We werken massaal thuis en staan dus niet meer constant in contact met onze collega’s. Doen we er wel genoeg aan om ook onze thuiswerkende medewerkers niet te vergeten? Zorgen we er wel genoeg voor dat onze medewerkers veilig kunnen werken?
Hoe je het ook wendt of keert, in iedere sector zijn er sinds het begin van de crisis maatregelen doorgevoerd - die maatregelen hebben één ding gemeen: ze creëren alleenwerkers. Mensen werken thuis of gaan alleen op pad, terwijl dit juist grotere risico’s oplevert. Mocht een collega thuis onwel worden, zullen er geen collega’s in de buurt zijn om te helpen. Mocht een patiënt tijdens een huisbezoek agressief worden, dan is er niemand in de buurt om jouw collega te beschermen. Mocht er een ongeluk gebeuren op de bouwplaats of in het magazijn, dan zijn er minder of geen collega’s in de buurt om dit op te merken…
Deze nieuwe werksituaties brengen nieuwe risico’s met zich mee
Veel werkgevers zijn zich niet bewust van deze nieuwe risico’s omdat deze in “normale tijden” simpelweg niet aanwezig zijn.
Daarom is het juist belangrijk om deze nieuwe risico’s in kaart te brengen en de veiligheidsmaatregelen hierop aan te passen. De volgende vragen kunnen je hierbij helpen:
- Is het mogelijk dat medewerkers op weg naar hun werk worden blootgesteld aan ongewone risico's of gevaren?
- Zijn alle werkplekken meegenomen die momenteel volledig of zelfs maar tijdelijk door werknemers worden bezet in de risico inventarisatie?
- Is het risicopotentieel van deze werkplekken realistisch beoordeeld onder de nieuwe omstandigheden?
- Hoe wordt ervoor gezorgd dat alle werknemers die nu alleen werken in een noodsituatie snel hulp kunnen krijgen?
- Weten alle medewerkers die alleen werken wat ze moeten doen in geval van incidenten en noodsituaties?
- Zijn de technische mogelijkheden die gebruikt kunnen worden om de werkplek te beveiligen bekend, beschikbaar en volledig functioneel?
- Zijn jouw medewerkers bestand tegen de mentale en fysieke risico’s van het alleen werken?
Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) naast het mondkapje
De laatste tijd gaat het steeds vaker over persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Zeker in tijden van de coronacrisis.
PBM zijn ontzettend belangrijk tijdens het uitvoeren van activiteiten met een hoog risico. Het werken aan de frontlinie tijdens deze crisis valt zeker onder deze activiteiten. Maar als we onze focus even van het coronavirus afhalen, zie je dat er dagelijks talloze werknemers zijn die óók met risico’s geconfronteerd worden. Juist deze werknemers hebben de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen nodig, zeker als ze al jaren te kampen hebben met sociale of fysieke gevaren.
Er zijn veel opties om personeel te beschermen, maar ik hoef je ook niet te vertellen dat het nog (te) vaak gebeurt dat werknemers onbeschermd aan het werk gaan en dus blootgesteld worden aan de nodige risico’s. En dat dag in dag uit.
Er zijn verschillende redenen waarom een werknemer zonder PBM aan het werk gaat. De meest zorgwekkende reden is dat het bedrijf geen persoonlijke beschermingsmiddelen faciliteert. En dat kan eigenlijk niet meer door de beugel. Organisaties zijn namelijk verplicht om uit te zoeken welke risico’s zich waar in de organisatie voordoen. De werkgever moet dus van elke werknemer weten wat zijn dagelijkse taken zijn en welke risico’s deze taken met zich meebrengen. Vervolgens dient de werkgever een plan van aanpak te maken om personeel op de juiste manier te beschermen tegen deze risico’s.
Dit doe je allemaal door een Risico Inventarisatie en Evaluatie uit te voeren. Deze RI&E is verplicht voor iedere organisatie die personeel in dienst heeft. Ook uitzendkrachten, stagiaires, vrijwilligers en inhuurkrachten vallen onder personeel. We kunnen dus wel stellen dat de RI&E voor bijna alle organisaties verplicht is. Komt er een inspecteur van de Inspectie SZW controleren of vindt er een bedrijfsongeval plaats en heb jij je RI&E niet op orde? Dan volgt er een grote boete. Maar het meest belangrijkste is: dan heb je jouw personeel niet op de juiste manier beschermd en daar zou, als werkgever, jouw prioriteit moeten liggen.
Welke PBM zijn er beschikbaar?
Traditioneel zou je bij Persoonlijke beschermingsmiddelen al snel denken aan draagbare middelen zoals mondkapjes, oordoppen, veiligheidsbrillen, veiligheidsschoenen of helmen.
Maar deze persoonlijke beschermingsmiddelen volstaan niet in iedere situatie. Werknemers in de zorg bijvoorbeeld, deze medewerkers krijgen veel te maken met agressie en geweld tijdens het werk. Een mondkapje gaat ze hier helaas niet tegen beschermen. Ook winkelmedewerkers dragen momenteel een mondkapje ter bescherming tegen het virus, maar ook hier krijgen ze steeds vaker te maken met agressie op de werkvloer.
Daarom is het ook juist nu van belang om verder te kijken dan de standaard beschermingsmiddelen. Bescherm medewerkers bijvoorbeeld met een persoonlijke veiligheidsoplossing van SoloProtect. Hiermee werken ze nooit meer “echt alleen” en is ook in deze tijd hulp maar één onopvallende knop van ze verwijderd. Zorg ervoor dat medewerkers met een veilig gevoel aan de slag kunnen en bescherm ze op de juiste manier, 24/7/365.